In december liep ik – in opdracht – een dag mee bij Stichting ROS, het Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt. Tijdens deze reportage maakte ik portretten in de noodopvang, fotografeerde ik de cursisten tijdens de taalschool en woonde ik het spreekuur bij. In deze blog laat ik je een selectie uit de fotoreportage zien en vertel ik je een beetje over de indrukwekkende ervaring die het was.
Het Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt op Katendrecht in Rotterdam biedt naast een noodopvang onder andere ook ondersteuning in de vorm van een spreekuur, taalschool en ondersteuning voor vrijwilligers en organisaties die met ongedocumenteerden werken.
Taalschool
Tweemaal per week wordt de openbare ruimte van Plexat op Katendrecht gebruikt voor de taalschool, waarvan de lessen voornamelijk als voorbereiding op het inburgeringsexamen dienen. Mijn introductie bij aanvang van de les leidde – zoals verwacht – tot enkele gespannen en bezorgde gezichten. Als je na gevlucht te zijn voor een regime ook in Nederland nog bang bent door de machthebbers gevonden te worden, zit je immers niet te wachten op de verspreiding van je foto. Op basis van de reacties konden we vaststellen welke personen er bezwaar tegen hadden om gefotografeerd te worden. Vanzelfsprekend zijn zij hier ook niet te zien. Maar het idee: duizenden kilometers van je moederland verwijderd zijn en nog dagelijks overvallen worden door angst.
Het bijwonen van de taalles maakte me er eens temeer van bewust hoe ontzettend ingewikkeld onze Nederlandse taal kan zijn. En hoe belangrijk het dus is om dergelijke lessen toegankelijk te maken voor degene die het zo hard nodig hebben om weer een nieuw bestaan op te kunnen bouwen.
Noodopvang Plexat
Boven de gemeenschappelijke ruimte bevindt zich de noordopvang van Stichting ROS: Plexat. De kleine, eenvoudige woonruimtes bieden plaats aan maximaal twaalf personen. Ik deed een ronde door het pand en maakte enkele portretten van de huidige bewoners. Opvallend en mooi was de grote trots waarmee de bewoners hun – voor Westerse standaarden – simpele onderkomen lieten zien. Lege kasten, een eenvoudig bed en de potten en pannen opgestapeld onder de wastafel. Het maakte een diepe indruk op me. Voor alle portretten maakte ik enkel gebruik van daglicht, om zo de aanwezige sfeer zo goed mogelijk te behouden.
Spreekuur
Wekelijks kunnen ongedocumenteerden of uitgeprocedeerde asielzoekers bij Stichting ROS terecht met vragen, bijvoorbeeld over hun verblijfsvergunning, het vinden van woonruimte en werk of medische zorg. Het spreekuur is daarnaast ook het moment dat de bewoners van de noodopvang hun wekelijkse budget voor het levensonderhoud ontvangen.
Het merendeel van de gesprekken tijdens het spreekuur wordt gevoerd door Connie van den Broek. Zijn antwoorden zijn altijd duidelijk en eerlijk. Als het steunpunt niets kan betekenen, dan is dat het klip en klare antwoord. En dat is knap, want aan de andere kant van de tafel is vaak de wanhoop van de gezichten af te lezen.
De fotoreportage heeft een mooie set met nieuwe foto’s opgeleverd die door Stichting ROS gebruikt zullen worden op de website en in drukwerk. Een selectie van de portretten van de taalschool hangen inmiddels bij Plexat aan de muur.
Naast dankbaar werk was het voor mij ook een mooie en indrukwekkende ervaring om de werkzaamheden van Stichting ROS van zó dichtbij mee te maken en in beeld te vatten. Ik hoop dat ik een klein inkijkje heb gegeven in het belangrijke en helaas onmisbare werk van Stichting ROS. Mocht je daar een steentje aan bij willen dragen, dan kan dat door middel van een donatie op de website van Stichting Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt.